Suplementacja w sporcie

Dostarczanie odpowiedniej ilości energii i składników odżywczych zgodnie z aktualnymi zaleceniami warunkuje prawidłowy rozwój każdego człowieka. Właściwy sposób żywienia odgrywa szczególną rolę zarówno w sporcie wyczynowym, jak i amatorskim. Prawidłowa dieta stanowi jeden z głównych determinantów wysokiej wydolności fizycznej i decyduje o osiąganych wynikach, a co za tym idzie także o zwycięstwie lub porażce zawodnika. Co więcej, żywienie w sporcie odgrywa istotną rolę w aspekcie utrzymania dobrego stanu zdrowia i samopoczucia. Wpływa również zmniejszanie ryzyka kontuzji i zwiększa skuteczność prowadzonej procedury treningowej. Niewłaściwe odżywianie może skutkować zarówno brakiem efektywnej superkompensacji jak i hamowaniem oczekiwanego wzrostu zdolności wysiłkowych i poziomu sportowego zawodnika.

Warto pamiętać, że obciążenia treningowe czasami mogą przewyższać poziomem obciążenia startowe m.in. z powodu, często stosowanej, wyższej objętości i intensywności pracy mięśniowej. W związku z tym wykonywanie znaczącego wysiłku fizycznego wymaga przygotowania nie tylko odpowiedniego programu treningowego, ale także ustalenia zindywidualizowanej strategii dietetycznej w całym okresie – nie tylko okołostartowym, ale także przygotowawczym. Właściwy sposób żywienia (dietetyk), wspólnie z odpowiednią procedurą treningową i regeneracją powysiłkową (trener) idą w parze i są istotnym elementem wpływającym na wydolność fizyczną, dyspozycję sportową, odpowiednie samopoczucie, jak również stan zdrowia osób uprawiających sport (ADA, DC, ACSM i wsp. 2009, Dunford i Doyle 2010, Hausswirth i Le Meur 2011, Kreider i wsp. 2010, Maughan i Shirreffs 2012, Stellingwerff i wsp. 2011).

Potrzeby żywieniowe poszczególnych sportowców są zróżnicowane w zależności od czasu trwania i intensywności treningu oraz charakteru uprawianego sportu. Dlatego też, nie istnieje jeden sposób żywienia zalecany dla wszystkich i zawsze należy brać pod uwagę indywidualne potrzeby wynikające z planu treningów i startów. W praktyce osób trenujących sport zarówno wyczynowy, jak i amatorski, często trudne może być efektywne pokrycie zwiększonego zapotrzebowania organizmu na energię i składniki pokarmowe wyłącznie za pomocą standardowej i konwencjonalnej diety zaplanowanej przez dietetyka sportowego. Takie zapotrzebowanie wymagałoby spożycia kilkakrotnie większej masy produktów spożywczych, w tym również płynów. Przy ogólnych zaleceniach, aby spożywane przez sportowców posiłki były mało objętościowe i lekkostrawne, koniecznym staje się stosowanie odpowiednich suplementów i odżywek. Dotyczy to najczęściej specyficznych okresów zwiększonego obciążenia wysiłkowego, w których utrudnione lub niemożliwe jest zbilansowanie wysokich potrzeb energetycznych organizmu jedynie za pomocą konwencjonalnej żywności i diety. Szczególnie cenne są w tym zakresie łatwo przyswajalne i skoncentrowane źródła makroskładników, zawartych w odżywkach sportowych. Dzięki stosowaniu tego typu środków ergogenicznych możliwe jest: dostarczenie substratów energetycznych do pracy mięśniowej, wspomaganie procesów regeneracji powysiłkowej organizmu i osiągnięcie stanu superkompensacji – niezbędnych w efektywnym wzroście wydolności, a w zależności od specyfiki uprawianej dyscypliny sportu, także zwiększeniu m.in. wytrzymałości, siły, mocy lub masy mięśniowej (ADA, DC, ACSM i wsp. 2009, Bellinger 2014, Benardot 2012, Calfee i Fadale 2006, Durkalec-Michalski i wsp. 2017, Hausswirth i Le Meur 2011, Kreider i wsp. 2010, Maughan i Shirreffs 2012). Celowość wzbogacania diety sportowców suplementami i odżywkami wynika ponadto z potencjalnych korzyści, w odniesieniu do wspomagania odporności organizmu, zmniejszenia ryzyka wystąpienia kontuzji i innych powikłań zdrowotnych (ADA, DC, ACSM i wsp. 2009, Bellinger 2014, Benardot 2012, Burke 2007, Dunford i Doyle 2010, Hausswirth i Le Meur 2011, Kreider i wsp. 2010, Lun i wsp., 2012, Malinauskas i wsp. 2007).