Powszechnie wiadomo, że nie tylko wysiłek fizyczny, ale również odpowiednio zbilansowana dieta pomaga w osiągnięciu upragnionych celów sportowych. Aktywne życie zawodowe nie zawsze umożliwia przygotowanie odpowiednio zbilansowanych posiłków, dlatego coraz częściej osoby uprawiające sport sięgają po specjalistyczną żywność funkcjonalną w postaci odżywek sportowych. Mają one za zadanie dostarczyć organizmowi w formie skoncentrowanej niezbędną energię, składniki odżywcze oraz wiele innych substancji o charakterze bioaktywnym.
Wzorcowy proces treningowy
Celem prawidłowo zaplanowanego treningu sportowego jest wykształcenie określonych maksymalnych zdolności fizycznych przejawiających się tzw. szczytem formy oraz osiągnięciem poziomu mistrzowskiego w określonej przestrzeni czasowej. Periodyzacja tego procesu, a także inne składowe dydaktyczne (m.in. zasada świadomości i aktywności) i specyficzne zasady treningu (przede wszystkim jego interwałowość, zasada zmiennego charakteru obciążeń oraz ich stałego wzrostu) wspomagają ideowy schemat planowania oraz osiągnięcie wyznaczonych i upragnionych celów sportowych. W każdym z etapów budowy poprawy zdolności fizycznych niezwykle istotne jest zapobieganie procesom katabolicznym i wspomaganie procesów anabolicznych. Tylko takie działanie w konsekwencji skutkuje wzrostem możliwości wysiłkowych organizmu bez negatywnych skutków wykonywania treningu sportowego.
Trener indywidualny czy plan grupowy
Niewłaściwe stosowanie obciążeń treningowych (często popełniany błąd u poczatkujących sportowców) oraz zaburzenia powysiłkowej regeneracji prowadzą do okresów przemęczenia, a w konsekwencji przetrenowania ze wszystkimi następstwami zdrowotnymi i treningowymi. Takie podejście do treningu to prosta droga do niestety dość krótkiej przygody ze sportem. To „przedobrzenie” może zdecydowanie zniechęcić do dalszej pracy i oddalić w czasie zdobycie wymarzonej „formy”. W sporcie profesjonalnym, gdzie o prawidłowy rozwój sportowca dba wyspecjalizowany sztab szkoleniowy nierzadko z trenerem indywidualnie przydzielonym do zawodnika, nie ma z tym problemu.
Co maja jednak zrobić Ci sportowcy, którzy są na początku tej trudnej i wymagającej drogi do sławy? Czy są jakieś alternatywy dla amatorskiego sportowca/ów? Wydaje się że tak. Dobrym rozwiązaniem może być np. plan grupowy. Dobrze poukładany grupowy plan treningowy może być świetnym początkiem do przyszłej pracy indywidualnej. Daje obraz możliwości, skraca horyzont czasowy treningu i maksymalizuje efekty (artykuł).
Dieta sportowca – ważna składowa treningu
Oprócz dostosowanego indywidualnie procesu treningowego, opartego na metodologicznych zasadach planowania i jego realizacji, skutkom zaburzeń homeostazy w organizmie przeciwdziała prawidłowe i zbilansowane odżywianie. Żywienie osób aktywnych sportowo powinno uwzględniać jednak zwiększone zapotrzebowaniem na energię i składniki odżywcze lub inne składniki o działaniu fizjologicznym, co jest dość trudne do zrealizowania przy pomocy tradycyjnej diety. Dotyczy to wszystkich sportowców i grup szkoleniowych, również sporty dzieci i młodzieży. Prawidłowa podaż wpływa bowiem na możliwości wysiłkowe i przygotowanie do wysiłku, a także realizację treningu oraz powysiłkową regenerację zasobów. Istotne znaczenie, poza odpowiednią ilością i jakością ma czas podaży składników odżywczych i szybkość ich wchłaniania przez organizm oraz postać, w jakich są spożywane (pokarm stały lub płynny).
Obciążenia treningowe a obciążenia startowe
Warto pamiętać, że obciążenia treningowe czasami mogą przewyższać poziomem obciążenia startowe m.in. z powodu, często stosowanej, wyższej objętości i intensywności pracy mięśniowej. W związku z tym wykonywanie znaczącego wysiłku fizycznego wymaga przygotowania nie tylko odpowiedniego programu treningowego, ale także ustalenia zindywidualizowanej strategii dietetycznej w całym okresie – nie tylko okołostartowym, ale także przygotowawczym. Właściwy sposób żywienia, wspólnie z odpowiednią procedurą treningową i regeneracją powysiłkową świetnie idą w parze i są istotnym elementem wpływającym na wydolność fizyczną, dyspozycję sportową, odpowiednie samopoczucie, jak również stan zdrowia osób uprawiających sport
Okno metaboliczne dla sportowca
Kluczowe znaczenie w kwestii odżywiania sportowców w czasie powysiłkowym i regeneracyjnym jest pojawienie się okna metabolicznego. Okres ten charakteryzuje się zwiększoną możliwością wchłaniania substancji odżywczych biorących udział w rozbudowie i regeneracji mięśni. Odpowiednia dieta i czas podania mogą wpływać bezpośrednio na przeciwdziałanie stanom zapalnym organizmu i ich negatywnym skutkom. Dla zapewnienia prawidłowej podaży tych składników zaleca się komponowanie diety opartej na produktach specjalnego przeznaczenia – odżywkach dla sportowców. W porównaniu z suplementami diety, nie są one dodatkiem i uzupełnieniem diety, ale mogą stanowić samodzielny produkt, na którym opiera się odżywianie danej osoby i który dostarczy wszystkich niezbędnych substancji odżywczych.
